vrijdag 12 november 2010

Makkelijk vak: opiniejournalist


Opiniejournalist Jaffe Vink ontving een prijs voor polemiek voor een artikel waarin hij zegt dat de ophef over de gifdump van de Probo Koala in Ivoorkust overdreven is. Dat schreef hij in 2007 trouwens ook al, in zijn blad Opinio dat toen nog lezers had en niet failliet was. Feiten draagt hij niet aan want opiniejournalisten doen niet aan feiten. Dat is jammer.

Onderstaand reactie schreef ik het Parool van vrijdag 12 november 2010.

Ps: wie zou die prijs trouwens hebben toegekend? Even kijken wie de jury was. Aha. Paul Cliteur en Pierre Vinken; neoconservatieve vrienden van Vink. Maar ook Hans van den Bergh (oud-Parool) en Barbara van Beukering (Parool). Nogmaals: jammer.


Slordig lezen; kwaadaardig schrijven

Opiniejournalist Jaffe Vink ‘klaagt de journalistiek aan’, schrijft hij op 6 november in een artikel over het gifschip Probo Koala waarvoor hij een polemiek-prijs van het Parool heeft gekregen. Die prijs kun je kennelijk krijgen door slordig te lezen en kwaadaardig en suggestief te schrijven.
Vink noemt de verslaggeving over de gifdump van Trafigura een journalistiek schandaal. ‘De media’ hebben volgens nooit verteld wat er in het afval zat. ‘De journalistiek’ heeft geen benul van chemie. Vink eindigt met een reeks retorische vragen, maar gezien zijn conclusies heeft hij het antwoord daarop niet nodig.

Naast het Parool en het NOS-journaal wordt de Volkskrant genoemd als schuldige partij, omdat die ‘eendrachtig is opgetrokken’ met Greenpeace en Amnesty International. Nu heb ik de affaire Trafigura vier jaar lang voor de Volkskrant verslagen. Ik verstrek de opinieman graag wat feiten.
De Volkskrant is niet ‘eendrachtig opgetrokken’ met Greenpeace en Amnesty – wat op zichzelf overigens geen schande zou zijn. De krant is, na drie jaar spitwerk en artikelen die alleen in de Volkskrant stonden, samenwerking aangegaan met de kwaliteitsmedia BBC Newsnight, The Guardian en de nieuwsrubriek van de Noorse nationale omroep NRK. Dat deden we omdat onze eigen puzzelstukken over de zaak samen één solide verhaal opleverde over wat multinational Trafigura in Nederland, Engeland, Noorwegen, Amerika en Ivoorkust rondom het giftransport had gedaan.
Omdat we wisten dat ook Greenpeace en Amnesty International belangrijke puzzelstukken in handen hadden, deelden wij onze informatie graag met hen - en vice versa. Zo konden we aantonen dat het bedrijf bij herhaling heeft gelogen over de aard van het afval en wel degelijk wist dat het uiterst schadelijk kon zijn voor mensen. De suggestie van twee handen op één buik is kwaadaardig omdat Vink de feiten kent. Die stonden in de krant.

Vink vraagt ‘waarom het Journaal niets uitzoekt’. Terwijl hij kan weten dat Saskia Dekkers voor het Journaal en Nova in Ivoorkust juist heel veel feiten heeft uitgezocht. ‘Waarom is er geen aandacht voor de Londense rechter die twintig experts heeft ingeschakeld?’ Antwoord: omdat openbaarmaking van die rapporten wordt tegengehouden door Trafigura – ik vraag er al jaren vergeefs om. ‘Waarom schrijft vrijwel niemand over angst voor gif?’ Dat deden de media juist volop, zoals ze ook meldden dat sommige Ivorianen zich ongetwijfeld ten onrechte voordoen als gedupeerden van de gifdump.
Je kunt theoretisch debatteren over wat er al op de vuilnisbelt van Abidjan lag vóórdat het gif van Trafigura daar bovenop gestort werd; welke reacties die stoffen onderling kunnen zijn aangegaan en op hoeveel mensen dit alles effect kan hebben gehad. Het werkelijk aantal zieken, doden of gedupeerden is vermoedelijk niet met zekerheid vast te stellen. Maar ik zou die onzekerheden niet gebruiken om het immorele, schandelijke gedrag van Trafigura goed te praten of te bagatelliseren zoals Jaffe Vink doet.

Het woord polemiek stamt van het Griekse woord voor oorlog. Het eerste slachtoffer van de oorlog is zoals bekend de waarheid. Dat Vink die bewust opoffert aan een rechts-modieus stuk tegen de milieubeweging en fatsoenlijke journalistiek, is jammer.

Jeroen Trommelen